Гісторыя - ААТ «Гродзенская Тытунёвая Фабрыка «Нёман»

Гісторыя

Гродзенская тытунёвая фабрыка «Нёман» — адно з найстарэйшых прадпрыемстваў Беларусі, заснаванае ў 1861 годзе. На працягу сваёй паўтаравековай гісторыі фабрыка ні разу не змяняла першапачатковую спецыялізацыю. Мы пранеслі праз усю гісторыю да нашых дзён свае багатыя традыцыі і высокае імя!

1861

1864

1869–1873

1880

1882–1885

1887

1889

1892–1896

1906

1913

1924

1930

1939

1941–1944

1944

1952

1957–1982

1988

1999–2002

2003

2005–2015

2011

2016

2021

17 ліпеня 1861 года Гродзенскім губернскім праўленнем разбіралася прашэнне купцоў Абрама Гордана і Лейбы Шарашэўскага аб дазволе адкрыць у Гродне тытунёвую фабрыку. У статыстычных звестках па Гродзенскай губерні за 1861 год пазначана, што на фабрыцы занята: майстравых – 1 чалавек, рабочых – 3 чалавекі; усяго за год выраблена прадукцыі на суму 2 000 расійскіх рублёў.

З мэтай пашырэння вытворчасці Шарашэўскі пераносіць фабрыку ва ўласны асабняк, размешчаны ў цэнтры горада па вуліцы маставой (стары будынак фабрыкі цяпер належыць пальчаткавай фабрыцы «Акцэнт»)

У 1869 годзе фабрыка была абсталявана 3-ма станкамі для рэзкі тытуню, коннай машынай для яго таркі з пяццю прыступкамі. У вытворчасці прадукцыі сталі выкарыстоўваць руская, амерыканскі і турэцкі тытунь. 1872-1873 гады-Гродзенскай тытунёвай фабрыкай было выраблена 2 500 пудоў тытуню на суму 30 000 царскіх рублёў, а ў 1873 г.выпушчана прадукцыі 2 600 пудоў агульным коштам 40 000 рублёў.
Узрасла колькасць работнікаў: майстравых налічвалася 10, а рабочых – 20 чалавек. Прадукцыя фабрыкі пастаўлялася ва ўсе буйныя гарады Расіі. У 1873 годзе на фабрыцы ўжывалася ўжо 6 станкоў для рэзкі тытуню.

Кіраванне фабрыкай пераходзіць да сына Лейбы Шарашэўскага – Іоселю. Яму ўдаецца ператварыць фабрыку ў найбуйнейшую вытворчасць Расійскай імперыі і ўтрымліваць лідарства ў галіне амаль на працягу паўстагоддзя. Уладальнікамі фабрыкі былі ўсталяваныя паравыя машыны.

У 1882 годзе на прамысловай выставе ў Маскве, экспанаваныя папяросы Гродзенскай тытунёвай фабрыкі былі ўдастоены медаля Аляксандра III Імператара Усерасійскага (імператар і самадзержац Усерасійскі, цар Польскі, вялікі князь Фінляндскі). Перамога дае права фабрыцы адлюстроўваць на сваёй прадукцыі аблічча імператара дзяржавы Расійскага і сімвалы манархіі Расійскай імперыі.
У 1884 годзе прадукцыя фабрыкі атрымала сярэбраны медаль на выставе ў Амстэрдаме, а ў 1885 годзе – у Новым Арлеане.

У справаздачы Гарадзенскага фабрычнага інспектара маецца запіс «Гарадзенскай тытунёвай фабрыцы належаць склады і крамы ў Санкт-Пецярбургу, Сімферопалі, Екацярынбургу, Вільні, Варшаве, Лодзі, Нежынску, Радамлі, Плоцку, Любліне, Ломжы, Дзвінску».

Тытунь з Гродна пакарае Францыю. Журы сусветнай выставы ў Парыжы не абыйшло сваёй увагай тытунёвага фабрыканта з Гродна, узнагародзіўшы яго прадукцыю чарговым сярэбраным медалём.

У 1892 годзе фабрыка забяспечвала працай 1 420 рабочых, з іх 400 мужчын, 900 жанчын і 175 дзяцей з заработнай платай да 50 руб.у месяц. У 1895 годзе, згодна ведамасці Гродзенскага паліцмайстра, 1 562 рабочых. У 1896 годзе ўсёй прадукцыі было выпрацавана на суму 1 653 тыс.рублёў, у 1897 годзе больш за 1 800 тыс. рублёў. У 1899 годзе ў вытворчых сценах ужо налічвалася 1 700 тытунёвых майстроў і майстрых, якія выпусцілі прадукцыі на суму 2 400 тыс.

Завод пераўтвораны ў акцыянернае таварыства з мэтай далейшага развіцця

Тытунь афіцыйна ўваходзіць у салдацкі паёк рускай арміі, а Гродзенская тытунёвая фабрыка становіцца галоўным пастаўшчыком тытунёвых вырабаў для ўсіх родаў войскаў Расійскай арміі

У сувязі з увядзеннем манаполіі на тытунёвую, спіртавую і запалкавую галіны фабрыка пераходзіць ва ўласнасць польскага ўрада

Будаўніцтва новага будынка тытунёвай фабрыкі ў Занёманскай частцы горада Гродна, у якім фабрыка размешчана дагэтуль

Фабрыка ўваходзіць у склад «Галоўтабак» СССР

Падчас Вялікай Айчыннай вайны фабрыка была моцна разбурана, многія замежныя станкі вывезены ў Германію. З дакладу сакратара Гродзенскага гаркама КПБ Вовнянко ў ліпені 1944 года вынікае: «Тытунёвая фабрыка ацалела як скрынка, часткова і яе абсталяванне».

5 лістапада 1944 года гаспадарчая дзейнасць фабрыкі была адноўлена, адноўлена пасляваеннае вытворчасць курыльнага тытуню для насельніцтва.

У гэты перыяд на фабрыцы з’явіўся легендарны «Беламорканал», папяросы «Новыя» і «Паўднёвыя».

На працягу 25 гадоў з 1957 года фабрыка прызнавалася лепшай у Саюзе, выйграваючы ўсё золата дэгустацый Мінхарчпрама СССР за чвэрць стагоддзя.

Пераўтварэнне ў Гродзенскую тытунёвую фабрыку «Нёман»

Наведванне фабрыкі Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь Аляксандрам Лукашэнкам. У выніку было прынята рашэнне аб глабальнай мадэрнізацыі вытворчасці

Першая cертыфікацыя па стандарце ІСО 9001-2001

Чарговы этап мадэрнізацыі, інвестыцыі ў вытворчасць склалі больш за 124 млн. еўра

150 гадоў з дня заснавання

155 гадоў з дня заснавання

У год 160-годдзя прадпрыемства начное неба старадаўняга Гродна ўпрыгожыў грандыёзны салют. Яркія ўспышкі вогненных камет нагадалі гараджанам аб тым, што ў выдатным горадзе над Нёманам, размешчана найстарэйшае прадпрыемства Беларусі – сімвал дабрабыту і працвітання, яго візітная картка.